Lubszeckie Muzeum Regionalne powstało w 2014 roku, jako sztandarowe przedsięwzięcie obchodów jubileuszu 700-lecia Lubszy. Zlokalizowane jest w wyremontowanych podziemiach Szkoły Podstawowej im. J. Lompy w Lubszy (ul. Szkolna 1). Muzeum zostało powołane do życia jako kontynuacja dawnego muzeum Lompy, które działało w Lubszy na przełomie lat 50. i 60. XX w. Uroczyste otwarcie „nowego” Muzeum odbyło się 14 września 2014 roku.

Realizację tego projektu przeprowadziła dyrektor szkoły, Ewa Kita. Przywracanie życia starym i zaniedbanym piwnicom szkoły wymagało czasu, środków, pracy i – często bezinteresownego – zaangażowania, ale efekt końcowy robi wrażenie.  Wygospodarowane wnętrze zostało zapełnione sprzętami, meblami, ozdobami, antykami, pamiątkami, elementami dawnych gospodarstw domowych – ofiarowanymi na potrzeby muzeum przez mieszkańców Lubszy. Zbiory zostały zgromadzone, skatalogowane i zaaranżowane przez kadrę Szkoły Podstawowej. Powstała izba, w której można poczuć klimat dawnych lat, zobaczyć historyczne już elementy wystroju domostw i szkół.  Muzeum, ze stałą ekspozycją, znajduje się pod przedszkolem,  posiada niezależne wejście od strony szkolnego parkingu. Z powodu konieczności zabezpieczenia stałej ekspozycji, będzie ona dostępna zwiedzającym w godzinach pracy szkoły.

W holu muzeum znajduje się wystawa prac nagrodzonych w rodzinnym konkursie „Zabytki Lubszy naszą historią”. Zgromadzono tam misternie wykonane przez uczestników konkursu makiety zabytkowych budynków, charakterystycznych dla Lubszy: kościoła, szkoły, kapliczek.
Na przeciwległej ścianie umieszczono wystawę „Lubsza na starej fotografii”. Dokładnie pół roku temu, 14 marca, wystawa ta pojawiła się w siedzibie Urzędu Miejskiego w Woźnikach, jako zapowiedź inauguracji jubileuszu 700-lecia Lubszy. Wystawa zawiera stare, pamiątkowe zdjęcia i ryciny przekazane przez mieszkańców oraz inne materiały archiwalne, przedstawiające zarówno ważne wydarzenia z życia wsi, jak i codzienne życie lubszan na przestrzeni całego XX wieku.
Przed wejściem do sali głównej muzeum, obejrzeć można wystawę numizmatyczną pt. „Czym płacili nasi pradziadowie?”. Znalazły się na niej monety z okresu 1923-1990 oraz banknoty z lat 1930-1988, wzbogacone o informacje na temat polskich banknotów publikowane w ramach serii „Banknoty polskie – Niezwykła historia kraju i pieniądza”.

Lubsza miała już raz w przeszłości swoje muzeum. Było to pierwsze na Śląsku wiejskie muzeum Józefa Lompy, zorganizowane przez bytomskie Muzeum Górnośląskie w roku 1957 i wyposażone w liczne pamiątki po „szkolnym z Lubszy”. W muzeum znalazł miejsce m.in. znany portret Lompy namalowany przez Stanisława Ligonia i uroczyście ofiarowany w 1929 roku lubszeckiej szkole powszechnej. Portret przetrwał wojnę ukryty w dawnym domu Lompy, dzięki fortelowi (przykryto go oprawioną podobizną Hitlera), a po jej zakończeniu – do czasu powstania muzeum – zawisł w budynku szkoły podstawowej.
Sześć lat później, w roku 1963 w Woźnikach odbyły się uroczyste obchody 100-lecia śmierci Józefa Lompy (w miejscu wyznaczonym przez władze wojewódzkie z racji ostatniego spoczynku Lompy). Aby uświetnić uroczystość, wypożyczono eksponaty z lubszeckiego Muzeum. Pamiątki, wliczając portret autorstwa Ligonia, nie powróciły do Lubszy, a instytucja uległa likwidacji*.
Po ponad 50 latach, dzięki zaangażowaniu szkoły i mieszkańców, powstało Muzeum Regionalne im. J. Lompy. Zapraszamy do obejrzenia zdjęć.

(AK)
*Informacje o dawnym muzeum pochodzą z artykułu Bernarda Szczecha „Ocalony portret”, zamieszczonego w miesięczniku „Szlaki” 9(79)/2014