Najstarsza murowana szkoła w tym rejonie Górnego Śląska. Pierwotna część budynku została wzniesiona  w 1707 roku z fundacji hrabiego Augusta Sylvio de Puckler. Szkołę rozsławiła postać Józefa Lompy, który ok. 1820 roku przybył do Lubszy, aby objąć w niej posadę nauczyciela oraz organisty kościelnego. W 1823 roku z jego inicjatywy budynek szkoły, będący jednocześnie mieszkaniem dla Lompy i jego rodziny, poddano remontowi i rozbudowie o skrzydło wschodnie.

Oto fragment kroniki kościelnej „szkolnego z Lubszy” z lat 1817-1832 dotyczący tego przedsięwzięcia: „W 1823 roku stary lubszecki budynek szkolny po większej części wyremontowano i nowy budynek dostawiono. Rysunek i kosztorys wykonał poprzedni inspektor dworski, Jan Benda. Wykonaniem całej budowy kierował nauczyciel Lompa. Koszta pokrył: Dwór 26 talarów 12 srebrnych groszy 9 feningów, Gmina 538 talarów 25 srebrnych groszy 9 feningów. (Dwór materiał) bezpłatnie podarował oraz wykonanie. Uroczyste poświęcenie budynku szkolnego nastąpiło  14 października.” W szkole Lompy naukę pobierało 250 uczniów.

Kolejne udokumentowane inwestycje związane z obiektem poczyniono także w 1827 roku. Lompa pisze o tym tak: „W tymże roku w Lubszy, rezultatem służbowej regulacji, co zostało zapisane, dostała (szkoła) dodatek szczególny, który tak podzielono, że rolnicy dadzą 2/3 a Dwór 1/3 płodów na urządzenie ogrodu (szkolnego), przy czym rolnicy sami organiście dostarczą. Przy tej regulacji otrzymała szkoła 5 mórg ziemi dla polepszenia dochodów nauczyciela i 45 (…) do założenia szkółki drzew przy kamienickiej drodze. Szkółka pomysłem organisty zostanie zrobiona i utrzymana”. Jak nadmienia Bernard Szczech: „Szkółka założona przez Lompę była pierwszym ogrodem botanicznym na Górnym Śląsku i nie tylko”.

W 1864 roku do gmachu szkoły zostało dobudowane skrzydło północne.

Wszystkie cytaty oraz większość informacji pochodzi z: Bernard Szczech „Józefa Lompy kronika kościoła w Lubszy 1817-1832”, Muzeum Miejskie w Zabrzu, Zabrze 1992

Fot.: Od lewej – budynek szkoły obecnie, aut. AK. Po prawej – rycina ze zbiorów fotopolska.eu. Poniżej: tablica pamiątkowa na budynku

(AK)