Lubsza jest zaliczana do najstarszych miejscowości Górnego Śląska, pomimo swojego stosunkowo późnego pojawienia się w źródłach pisanych (1314 r.). Początki osadnictwa sięgają jednak czasów prehistorycznych. Świadczą o tym liczne znaleziska archeologiczne od okresu neolitu poczynając.

W czasach historycznych o znaczeniu Lubszy decydowało położenie na przebiegającym przez jej teren szlaku handlowym prowadzącym z Wrocławia przez Olesno, Siewierz do  Krakowa. Ważnym punktem na szlaku był Grojec – grodzisko strzegące bezpieczeństwa na wspomnianej drodze handlowej.
W XII wieku, Lubsza przeszła z dzielnicy senioralnej w dzielnicę Piastów górnośląskich.

Wiek XIV: W okresie średniowiecza administracyjny obszar Lubszy był znaczny. Od południa granica sięgała Małej Panwi zaś od północy graniczyła z dobrami małopolskich Rększowic, o czym wspomina dokument Kazimierza Wielkiego, króla Polski z 1341 roku. Z biegiem lat na obszarze Lubszy powstało szereg osad, z których w XVIII i XIX wieku usamodzielniło się wiele miejscowości (Kamienica, Piasek, Kuczów, Sośnica, Mokrus, Zawodzie, Kalety, Kolonia Strzebińska, Smolana Buda, Szyjnów, Dubiele, Ślęskowe).
W 1365 roku na obszarze leśnym Lubszy, nad Małą Panwią wzmiankowano po raz pierwszy kuźnicę żelaza, uważana za najstarszą w tej części Śląska. Kuźnica ta, pod nazwą Kuczowskiej Kuźnicy (Kuczów) przetrwała aż po dziewiętnaste stulecie.

Wiek XV był znaczącym w dziejach Lubszy, a to za sprawą rodu panów z Lubszy. Piotr z Lubszy kanclerz księcia strzeleckiego i opolskiego oraz Mikołaj z Lubszy, pisarz i notariusz książęcy oraz kanonik opolski, należeli ówcześnie do elity księstwa opolskiego i strzeleckiego. W 1425 roku panowie z Lubszy posiadali pod zastaw wójtostwo bytomskie w części należącej do księcia oleśnickiego, a w 1437 roku, Piotr z Lubszy otrzymał od Bernarda, księcia opolskiego i strzeleckiego miasto Woźniki.

Wiek XVI charakteryzował się częstymi zmianami właścicieli. W drugiej połowie tego wieku na dłuższy czas Lubsza i jej dobra znajdowały się w rękach Kamieńców. Wtedy to też nastąpiła zmiana konfesji lubszeckiego kościoła.

W wieku XVII dobra lubszeckie znajdowały się w posiadaniu Doroty Rogojskiej, wdowy po Hieronimie Jaroszu Kamieńcu, następnie Baltazara Frankenberga, a ostatecznie w rękach rodu Pückler. Od XVI wieku w ówczesnej Lubszy znajdowały się dwie siedziby lubszeckich dziedziców.
Główną był zamek posadowiony w południowej części wioski w tak zwanym Dworze oraz druga siedziba w Kuczowskiej Kuźnicy, gdzie przebywali Hernikowie, a następnie Jan Jerzy Frankenberk.

Przejście lubszeckich dóbr w ręce górnośląskiego rodu Pückler zaowocowało gwałtownymi zmianami na obszarze Lubszy, szczególnie w pierwszej połowie XVIII wieku. Poczyniono wiele istotnych i trwałych inwestycji. W 1702 roku otoczono dookoła kościół św. Jakuba masywnym murem i od wschodu zbudowano budynek bramy kryty fontem. Drugą, nieistniejącą bramę postawiono od północy. W 1709 roku, na miejscu starej, średniowiecznej murowanej (w XVII wieku częściowo spalonej) plebani postawiono nową, także murowaną, w której obecnie mieści się salka U św. Jakuba. W 1707 roku postawiono pierwszą murowaną w dekanacie bytomskim szkołę, która przetrwała do naszych czasów. Wzniesiono także szereg masywnych budynków w lubszeckim dworze. Najtrwalszym jednak dziełem Pücklerów była ich działalność osadnicza. W XVIII wieku na gruntach Lubszy założyli kolonie: Ludwigsthal (Piasek), Erdmanshein (Kolonia Strzebińska), Schönbrunn (Smolana Buda), i Schönhof (Szyjnów – KolonięPiaskową). W końcu XVIII wieku dobra lubszeckie były dzierżawione. Około 1795 roku rozebrano stary lubszecki zamek a na jego miejscu wzniesiono niewielkich rozmiarów dworek, zniszczony w latach siedemdziesiątych XX wieku.
Do początków XIX wieku Lubsza posiadała ogromne znaczenie gospodarcze (górnictwo rud żelaza, hutnictwo, węglarstwo, leśnictwo i rolnictwo). Dobra lubszeckie należały do największych obszarowo na Górnym Śląsku. W 1833 roku dobra lubszeckie zakupione zostały przez ród Henkel von Donnersmarck ze Świerklańca.

Wiek XIX przyniósł Lubszy stagnację. Do Kalet przeniesiony został zarząd dóbr, powstałe na lubszeckich gruntach osady usamodzielniły się. W drugiej połowie wieku ominęły Lubszę inwestycje drogowe (szosa z Lublińca przez Piasek do Świerklańca) i kolejowe (linia kolejowa z Tarnowskich Gór do Lublińca przez Kalety). Nie zrealizowano także planów eksploatacji zalegających pod ziemią rud i minerałów z uwagi na wybuch pierwszej wojny światowej.

 Z Lubszą nierozerwalnie wiąże się postać Józefa Lompy. Ten śląski działacz, poeta, publicysta – współpracownik wielu ówczesnych pism, prozaik, autor polskich podręczników szkolnych przyczynił się do utworzenia szkoły podstawowej w Lubszy, gdzie przez ok. 30 lat pracował na posadzie nauczyciela, ale także był pisarzem gminnym i organistą. Był autorem przede wszystkim dzieł o charakterze historycznym i etnograficznym, poświęconych głównie historii Śląska. Wśród jego twórczości znajdują się takie pozycje jak: Krótkie wyobrażenia historii Śląska, Przysłowia i mowy potoczne ludu polskiego na Śląsku. Chciał zapobiec zniszczeniu wielu dawnych pieśni, dzieł sztuki Górnego Śląska.

Wiek XX: Wybuch powstań śląskich i plebiscyt górnośląski doprowadziły w konsekwencji do przyłączenia w 1922 roku Lubszy do II Rzeczypospolitej. Akt ten doprowadził jednak do znaczącej wymiany ludności. Lubszę jak i okoliczne miejscowości parafii opuściła ludność, która nie widziała swej przyszłości w nowej rzeczywistości, zaś na jej miejsce przybyło wielu tych, którzy optowali za Polską. W okresie międzywojennym ze środków Skarbu Śląskiego, wybudowano linię kolejową ze Strzebinia do Woźnik, co przyczyniło się w znacznej mierze do spadku bezrobocia. Wybudowano także jedną z najnowocześniejszych ówcześnie szkół oraz drogi łączące Lubszę z sąsiednimi miejscowościami.

Wybuch drugiej wojny poczynił Lubszy wiele szkód. We wrześniu 1939 roku w trakcie walk spłonęło wiele zabudowań gospodarczych, w tym zabytkowy farski spichlerz z 1802 roku. Podczas wojny do getta w Zagłębiu wywieziono dwie żydowskie rodziny braci Winerów, które poniosły śmierć w obozie koncentracyjnym. Śmierć z rąk hitlerowskich poniosło także kilku innych mieszkańców Lubszy. W 1945 roku kilka rodzin zmuszonych zostało do opuszczenia swych domów, na ich miejsce przybyły dwie rodziny repatriantów z Kresów Wschodnich.

 Tekst w całości pochodzi z „Planu odnowy miejscowości Lubsza do 2013 roku”, załącznika do Uchwały Nr 301/XXVI/2009 Rady Miejskiej w Woźnikach z dnia 30 marca 2009 roku. Dostępny na podstronie www.bip.wozniki.pl